آشنایی کامل با سهمیه های کنکور
در کنکور سراسری ایران، سهمیه های کنکورز مختلفی برای تسهیل دسترسی دانشجویان به فرصت‌های آموزشی و دانشگاهی طراحی شده‌اند. این سهمیه‌ها با هدف برقراری عدالت آموزشی، حمایت از اقشار خاص جامعه و توزیع عادلانه امکانات تحصیلی بین مناطق مختلف کشور اعمال می‌شوند. از سهمیه مناطق که به وضعیت جغرافیایی و امکانات آموزشی توجه دارد تا سهمیه‌های ویژه‌ای مثل ایثارگران، خانواده شهدا، رزمندگان و بهیاران، هر کدام به نوعی می‌کوشند تا موانع تحصیلی را برای افراد برطرف کرده و فرصتی برابر برای همه داوطلبان فراهم کنند.
شناخت دقیق این سهمیه های کنکور سراسری و شرایط استفاده از آن‌ها، می‌تواند تأثیر چشم‌گیری بر انتخاب رشته و آینده تحصیلی دانش‌آموزان داشته باشد. با حسین بنائی همراه باشید تا با انواع سهمیه های کنکور آشنا و از آن ها بهترین استفاده را داشته باشید.
انواع سهمیه های کنکور سراسری
در کنکور سراسری ایران، انواع سهمیه های کنکور برای حمایت از داوطلبان با شرایط خاص و ایجاد فرصت‌های برابر تحصیلی طراحی شده‌اند. این سهمیه های کنکور بر اساس معیارهای مختلفی مانند محل سکونت، وضعیت ایثارگری، شرایط جسمانی و دیگر معیارهای اجتماعی تعیین می‌شوند. در ادامه به توضیحات بیشتر درباره هر یک از این سهمیه های کنکور پرداخته شده است.
1. سهمیه مناطق
منطقه 1: داوطلبان این منطقه از شهرهای بزرگ و برخوردار مانند تهران، اصفهان، مشهد و شیراز هستند. این مناطق به دلیل دسترسی بهتر به منابع آموزشی مانند مدارس برتر و مؤسسات آموزشی قوی، در گروه مناطق برخوردار قرار می‌گیرند. به همین دلیل، رقابت در این منطقه بالاست.
منطقه 2: شامل شهرهای متوسط و کمتر توسعه‌یافته از لحاظ امکانات آموزشی است. در این مناطق، دسترسی به منابع آموزشی محدودتر است و داوطلبان از مزیت رقابتی نسبت به منطقه 1 برخوردار می‌شوند.
منطقه 3: مناطق محروم و کم‌برخوردار کشور را شامل می‌شود. در این مناطق، امکانات آموزشی بسیار محدودتر است و دولت سعی دارد با تخصیص سهمیه، عدالت آموزشی را برای دانش‌آموزان این مناطق برقرار کند.
2. سهمیه ایثارگران
سهمیه 25 درصدی ایثارگران: این سهمیه های کنکور برای خانواده‌های شهدا، آزادگان و جانبازان با درصد جانبازی 25 درصد و بالاتر است. افراد مشمول این سهمیه می‌توانند از 25 درصد ظرفیت رشته‌های مختلف در دانشگاه‌ها بهره‌مند شوند. این سهمیه به منظور تجلیل و حمایت از خانواده‌های ایثارگر که در راه دفاع از کشور فداکاری کرده‌اند، در نظر گرفته شده است.
سهمیه 5 درصدی ایثارگران: این سهمیه های کنکور به همسر و فرزندان جانبازان با درصد جانبازی زیر 25 درصد و همچنین رزمندگان با حداقل 6 ماه حضور در جبهه تعلق می‌گیرد. این گروه از ایثارگران نیز از 5 درصد ظرفیت دانشگاه‌ها بهره‌مند می‌شوند.
3. سهمیه خانواده شهدا
والدین، همسران و فرزندان شهدا می‌توانند از این سهمیه استفاده کنند. این سهمیه به منظور قدردانی از خانواده‌های شهدایی است که جان خود را در راه دفاع از کشور از دست داده‌اند. سهمیه خانواده شهدا معمولاً در کنار سهمیه ایثارگران در نظر گرفته می‌شود.
4. سهمیه رزمندگان
رزمندگانی که حداقل 6 ماه در جبهه‌های جنگ حضور داشته‌اند، می‌توانند از این سهمیه برای خود و خانواده‌شان استفاده کنند. این سهمیه به فرزندان و همسران رزمندگان تعلق دارد و سهم مشخصی از ظرفیت رشته‌های دانشگاهی را به خود اختصاص می‌دهد. این سهمیه به منظور جبران بخشی از زحمات رزمندگان دوران جنگ و فداکاری‌های آنان در نظر گرفته شده است.
5. سهمیه بهیاران
بهیارانی که دارای دیپلم بهیاری هستند و حداقل 3 سال سابقه کار در این زمینه را دارند، می‌توانند از سهمیه مخصوص بهیاران برای ورود به رشته پرستاری استفاده کنند. این سهمیه به افرادی که تجربه عملی در حوزه بهداشت و درمان دارند کمک می‌کند تا راحت‌تر وارد دانشگاه و رشته پرستاری شوند.
6. سهمیه مناطق محروم
این سهمیه به منظور تقویت حضور داوطلبان در دانشگاه‌های مناطق کم‌برخوردار و حمایت از توسعه این مناطق ایجاد شده است. دانشجویانی که با این سهمیه پذیرفته می‌شوند، پس از فارغ‌التحصیلی تعهد دارند که مدت مشخصی را در همان مناطق به ارائه خدمات بپردازند. این سهمیه در رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
7. سهمیه بومی‌گزینی
برخی دانشگاه‌ها به منظور حمایت از داوطلبان بومی و کاهش مهاجرت به شهرهای بزرگ، سهمیه‌ای را برای داوطلبان همان منطقه در نظر می‌گیرند. این سهمیه به داوطلبان کمک می‌کند تا در رشته‌های مورد نیاز منطقه خود پذیرفته شوند و پس از فارغ‌التحصیلی در همان منطقه فعالیت کنند. بومی‌گزینی بیشتر در دانشگاه‌های مناطق محروم و استان‌های کم‌برخوردار اجرا می‌شود.
8. سهمیه قهرمانان ورزشی
داوطلبانی که در رقابت‌های ورزشی بین‌المللی مانند المپیک، مسابقات جهانی و آسیایی موفق به کسب مقام‌های برتر شده‌اند، می‌توانند از این سهمیه برای ورود به دانشگاه‌ها استفاده کنند. وزارت علوم و وزارت ورزش این سهمیه را برای حمایت از نخبگان ورزشی و تشویق آنان به ادامه تحصیل در نظر گرفته است. این سهمیه بیشتر در رشته‌های تربیت بدنی و علوم ورزشی اعمال می‌شود.
9. سهمیه معلولین
داوطلبان دارای معلولیت جسمی، حرکتی یا ذهنی که توانایی ادامه تحصیل در رشته‌های مختلف را دارند، می‌توانند از سهمیه های کنکور برای معلولین استفاده کنند. این سهمیه به افرادی که تحت حمایت سازمان بهزیستی قرار دارند تعلق می‌گیرد و هدف آن فراهم کردن فرصت‌های برابر تحصیلی برای این افراد است. سهمیه معلولین به خصوص در رشته‌هایی که متناسب با وضعیت جسمانی آنان است، کاربرد دارد.
میزان تاثیر سهمیه های کنکور سراسری
تأثیر سهمیه های کنکور سراسری ایران بر قبولی داوطلبان به صورت متفاوت و بسته به نوع سهمیه، ظرفیت رشته‌ها و دانشگاه‌ها، و همچنین عملکرد داوطلبان در آزمون سراسری تعیین می‌شود. میزان تأثیر هر سهمیه به شرح زیر است.
1. سهمیه مناطق
سهمیه های کنکور برای مناطق با هدف توزیع عادلانه فرصت‌های آموزشی بین داوطلبان مناطق مختلف کشور اعمال می‌شود. در این سیستم، داوطلبان مناطق کم‌برخوردار (منطقه 2 و 3) نسبت به منطقه 1 از مزیت بیشتری برخوردار هستند. سهمیه مناطق به این صورت عمل می‌کند که ظرفیت‌های پذیرش به نسبت تعداد داوطلبان هر منطقه تقسیم می‌شود و باعث می‌شود داوطلبان مناطق 2 و 3 شانس بیشتری برای پذیرش داشته باشند.
2. سهمیه ایثارگران
تأثیر 25 درصدی ایثارگران: 25 درصد از ظرفیت هر رشته در دانشگاه‌ها به این گروه از داوطلبان تعلق دارد، مشروط به اینکه حداقل 70 درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده را کسب کنند. اگر ظرفیت 25 درصدی به طور کامل پر نشود، ظرفیت باقی‌مانده به داوطلبان سهمیه آزاد اختصاص می‌یابد.
تأثیر 5 درصدی ایثارگران: 5 درصد از ظرفیت رشته‌ها برای این دسته از داوطلبان است و مانند سهمیه 25 درصدی، شرط کسب 70 درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده نیز در اینجا اعمال می‌شود.
3. سهمیه خانواده شهدا
این سهمیه به داوطلبان خانواده شهدا کمک می‌کند تا شانس بیشتری در پذیرش دانشگاه داشته باشند. میزان تأثیر این سهمیه مشابه سهمیه ایثارگران است و داوطلبان باید حداقل 70 درصد نمره آخرین فرد قبولی در آن رشته را کسب کنند.
4. سهمیه رزمندگان
داوطلبان مشمول سهمیه رزمندگان باید حداقل 75 درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در رشته مربوطه را کسب کنند. ظرفیت سهمیه رزمندگان نیز مشابه سهمیه ایثارگران به صورت 5 درصد از کل ظرفیت هر رشته است.
5. سهمیه بهیاران
سهمیه های کنکور بهیاران به میزان 5 درصد از ظرفیت پذیرش در رشته پرستاری اختصاص دارد. داوطلبان بهیار باید حداقل 70 درصد نمره آخرین فرد پذیرفته‌شده در این رشته را کسب کنند.
6. سهمیه مناطق محروم
سهمیه های کنکور برای مناطق محروم برای دانشگاه‌ها و رشته‌های خاصی در نظر گرفته می‌شود و هدف آن تأمین نیروی انسانی مورد نیاز در این مناطق است. داوطلبانی که با این سهمیه پذیرفته می‌شوند، پس از فارغ‌التحصیلی تعهد خدمت در همان مناطق را دارند. میزان تأثیر این سهمیه به نیاز دانشگاه‌ها و ظرفیت رشته‌ها بستگی دارد و معمولاً درصد خاصی از ظرفیت رشته‌ها به این سهمیه اختصاص داده می‌شود.
7. سهمیه بومی‌گزینی
سهمیه های کنکور بومی‌گزینی معمولاً بر روی رشته‌های پرطرفدار و دانشگاه‌های مناطق محروم اعمال می‌شود. هدف این سهمیه افزایش تعداد دانشجویان بومی در رشته‌های مورد نیاز منطقه است. تأثیر این سهمیه می‌تواند بر اساس نیاز هر استان و ظرفیت‌های مشخص‌شده متفاوت باشد.
8. سهمیه قهرمانان ورزشی
این سهمیه به قهرمانان ورزشی اختصاص دارد و درصدی از ظرفیت رشته‌های مرتبط به تربیت بدنی و علوم ورزشی برای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. میزان تأثیر آن بر اساس دستاوردهای ورزشی داوطلب و جایگاه مسابقات تعیین می‌شود.
9. سهمیه معلولین
سهمیه معلولین به داوطلبانی با معلولیت‌های جسمانی یا ذهنی اختصاص داده می‌شود و تأثیر آن بستگی به شرایط جسمانی داوطلبان و توانایی‌های آن‌ها برای شرکت در رشته‌های مختلف دارد. ظرفیت این سهمیه در هر سال و رشته متفاوت است، اما معمولاً درصد مشخصی از رشته‌های مناسب برای افراد دارای معلولیت به آن‌ها تعلق می‌گیرد.
سهمیه مناطق برای کنکور
سهمیه مناطق یکی از مهم‌ترین و رایج‌ترین سهمیه های کنکور در سراسری ایران است که بر اساس محل زندگی و امکانات آموزشی موجود در آن منطقه تعیین می‌شود. این سهمیه های کنکور به منظور توزیع عادلانه‌تر فرصت‌های تحصیلی بین داوطلبان از مناطق مختلف کشور طراحی شده و کشور را به سه منطقه تقسیم می‌کند.
1.منطقه 1
- شهرهای بزرگ و برخوردار: این منطقه شامل شهرهای بزرگ و پرجمعیتی مانند تهران، شیراز، اصفهان، مشهد و تبریز است. داوطلبانی که در این مناطق تحصیل کرده‌اند به دلیل دسترسی به امکانات آموزشی پیشرفته، مؤسسات آموزشی قوی و امکانات فرهنگی و رفاهی بیشتر، در گروه منطقه 1 قرار می‌گیرند.
- شرایط رقابت: داوطلبان منطقه 1 به دلیل دسترسی بهتر به منابع آموزشی در رقابت شدیدتری قرار دارند و رقابت برای پذیرش در دانشگاه‌های معتبر برای این دسته از داوطلبان سخت‌تر است.
2.منطقه 2
- شهرهای متوسط و کمتر برخوردار: داوطلبان منطقه 2 شامل کسانی هستند که در شهرهای متوسط از نظر دسترسی به امکانات آموزشی زندگی می‌کنند. این شهرها نه به اندازه منطقه 1 پیشرفته هستند و نه در سطح مناطق محروم قرار دارند.
- شرایط رقابت: داوطلبان منطقه 2 نسبت به منطقه 1 رقابت کمتری دارند و شانس بیشتری برای پذیرش در دانشگاه‌های مطرح خواهند داشت، زیرا امکانات آموزشی آنان نسبت به منطقه 1 محدودتر است.
3.منطقه 3
- مناطق محروم و کم‌برخوردار: داوطلبانی که در مناطق محروم و روستایی و یا شهرهایی که از امکانات آموزشی ضعیف‌تری برخوردارند زندگی می‌کنند، در منطقه 3 قرار می‌گیرند.
- شرایط رقابت: داوطلبان منطقه 3 از بیشترین مزایا در سهمیه مناطق برخوردار هستند. با توجه به محدودیت امکانات آموزشی در این مناطق، دولت سعی دارد با تخصیص این سهمیه، عدالت آموزشی را برقرار کند و فرصت‌های بهتری را برای این دسته از داوطلبان فراهم کند.
نتیجه و جمع بندی
سهمیه مناطق در کنکور سراسری ایران با هدف برقراری عدالت آموزشی و توزیع عادلانه فرصت‌های تحصیلی بین داوطلبان از مناطق مختلف کشور ایجاد شده است. این سهمیه بر اساس محل تحصیل و امکانات آموزشی موجود در مناطق مختلف، داوطلبان را به سه گروه تقسیم می‌کند: منطقه 1 شامل شهرهای بزرگ و برخوردار، منطقه 2 شامل شهرهای متوسط، و منطقه 3 شامل مناطق محروم و کم‌برخوردار.
تأثیر این سهمیه به گونه‌ای است که داوطلبان مناطق 2 و 3 به دلیل محدودیت در دسترسی به منابع آموزشی، شانس بیشتری برای پذیرش در دانشگاه‌ها دارند، در حالی که داوطلبان منطقه 1 به دلیل امکانات بیشتر در شرایط رقابتی‌تری قرار می‌گیرند. هدف اصلی از این سهمیه، کاهش نابرابری‌های آموزشی و ایجاد فرصت‌های برابر برای تمامی داوطلبان است. برای اطلاع و استفاده از سهمیه های کنکور می‌توانید بهترین نتیجه را دریافت کنید، شما می‌توانید برای دریافت بهترین نتیجه با مشاوران ما در تماس باشید یا با گذاشتن کامنت سوال های خود را از ما بپرسید و بهترین نتیجه را دریافت کنید.