معرفی کامل رشته علوم آزمایشگاهی (بازارکار و درآمد و گرایش)

رشته علوم آزمایشگاهی یکی از شاخههای مهم علوم پزشکی است که با ارائه نتایج دقیق، نقش اساسی در تشخیص، درمان بیماریها و تحقیقات علمی دارد. متخصصان این حوزه با استفاده از تجهیزات پیشرفته و دانش تخصصی، در زمینههایی مانند هماتولوژی، میکروبیولوژی و بیوشیمی فعالیت میکنند و سهم قابلتوجهی در بهبود سیستم سلامت دارند.
تیم مشاوره حسین بنائی با ارائه راهنماییهای تخصصی، آشنایی با بازار کار و شرایط طرح نیروی انسانی، همراه داوطلبان هر رشتهای است.
معرفی رشته علوم آزمایشگاهی؛ آیا طرح اجباری دارد؟
علوم آزمایشگاهی یکی از مهمترین رشتههای حوزه بهداشت و درمان است که نقش حیاتی در سیستم بهداشتی ایفا میکند. بیش از 70 درصد تصمیمهای پزشکی برای تشخیص و درمان بر اساس نتایج آزمایشگاهی صورت میگیرد. هدف اصلی آزمایشگاه ارائه اطلاعاتی است که به تشخیص بیماری، تایید یا رد یک تشخیص، راهنمایی در درمان و بررسی اثربخشی داروها کمک کند.

رشته علوم آزمایشگاهی، مانند 11 رشته زیرمجموعه وزارت بهداشت مثل رشته پرستاری و رشته مامایی، رشته دندان پزشکی، رشته داروسازی، رشته فیزیوتراپی و … شامل طرح نیروی انسانی اجباری است. بر اساس این طرح، فارغالتحصیلان ملزم به گذراندن 2سال خدمت در یکی از مراکز دولتی هستند و حقوق نیز دارند.
این دوره، علاوه بر فراهم کردن فرصت شغلی، امکان کسب تجربه و دریافت حقوق و مزایا را برای مشمولان فراهم میکند. میزان حقوق معمولاً معادل کارکنان رسمی است و تصمیمگیری درباره آن به عهده وزارت بهداشت و دانشگاه محل خدمت است.
دروس رشته علوم آزمایشگاهی
رشته علوم آزمایشگاهی در مقطع کارشناسی پیوسته شامل 130 واحد درسی است که از این تعداد، 16 واحد به کارآموزی در مراکز درمانی اختصاص دارد. در جداول زیر دروس تمامی ترمها بهطور کامل آمده است:
دروس ترم اول | دروس ترم دوم | دروس ترم سوم | دروس ترم چهارم |
شیمی عمومی | بافت شناسی | انگل شناسی1 | آسیب شناسی عمومی |
آزمایشگاه شیمی عمومی | آزمایشگاه بافت شناسی | آزمایشگاه انگل شناسی1 | آزمایشگاه آسیب شناسی عمومی |
زیست شناسی سلولی ملکولی | میکروب شناسی عمومی | ایمنی شناسی پزشکی1 | خون شناسی |
آناتومی نظری | آزمایشگاه میکروب شناسی عمومی | آزمایشگاه ایمنی شناسی پزشکی 1 | آزمایشگاه خون شناسی 1 |
مقدمات آزمایشگاهی | فیزیولوژی | بیوشیمی پزشکی | قارچ شناسی پزشکی |
فوریت های پزشکی | آزمایشگاه فیزیولوژی | آزمایشگاه بیوشیمی پزشکی1 | آزمایشگاه قارچ شناسی پزشکی |
زبان پیش | بیوشیمی | ویروس شناسی پزشکی | فارماکولوژی و سم شناسی |
کامپیوتر | آزمایشگاه بیوشیمی عمومی | فیزیک حیاتی | آزمایشگاه فارماکولوژی و سم شناسی |
تربیت بدنی 1 | ادبیات | کارآموزی 1 | بهداشت عمومی و اپیدمیولوژی |
روانشناسی عمومی | زبان عمومی | آمار حیاتی و روش تحقیق | اندیشه اسلامی 2 |
اندیشه اسلامی 1 | روشهای مطالعه و یادگیری | دانش خانواده و جمعیت | قانون اساسی |
اصول و مبانی مدیریت خطر حوادث و بلایا | تربیت بدنی2 |

دروس ترم پنجم | دروس ترم ششم | دروس ترم هفتم | دروس ترم هشتم |
باکتری شناسی پزشکی | ایمونوهماتولوژی | کارآموزی 2 | کارآموزی در عرصه |
آزمایشگاه باکتری شناسی پزشکی | آزمایشگاه ایمونوهماتولوژی | تضمین کیفیت در آزمایشگاه | |
خون شناسی 2 | هرمون شناسی | اصول ایمنی و حفاظت در آزمایشگاه | |
آزمایشگاه خون شناسی 2 | آزمایشگاه هرمون شناسی | ||
بیوشیمی پزشکی2 | انگل شناسی2 | ||
آزمایشگاه بیوشیمی پزشکی2 | آزمایشگاه انگل شناسی2 | ||
اصول مدیریت و قوانین آزمایشگاه | ایمنی شناسی پزشکی 2 | ||
متون انگلیسی | آزمایشگاه ایمنی شناسی پزشکی 2 | ||
ژنتیک پزشکی | اصول فنی و نگهداری تجهیزات آزمایشگاه | ||
آیین زندگی( اخلاق کاربردی) | تکنیک های مولکولی و پیشرفته آزمایشگاهی | ||
تاریخ امامت | آشنایی با بیماری های داخلی |
گرایش های رشته علوم آزمایشگاهی
رشتههای مرتبط با علوم آزمایشگاهی در مقطع کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی (Ph.D) شامل گرایشهای گستردهای هستند که هرکدام حوزههای تخصصی و کاربردهای متنوعی را دربرمیگیرند. در اینجا هر گرایش و بازار کار آن آمده است:

گرایش رشته علوم آزمایشگاهی | شغلهای مرتبط |
خونشناسی | فعالیت در آزمایشگاهها و مراکز انتقال خون. |
بیوشیمی بالینی | اشتغال در آزمایشگاههای تشخیص طبی به عنوان محقق و کارشناس یا تدریس در دانشگاهها |
ژنتیکشناسی | فعالیت به عنوان محقق و کارشناس در آزمایشگاهها و مراکز دولتی یا تدریس در دانشگاهها |
قارچشناسی | کار در مراکز درمانی و بهداشتی یا تدریس |
باکتریشناسی | اشتغال در مراکز درمانی، آزمایشگاهها و سایر حوزهها |
میکروبشناسی | کارشناسی سرم و غذا، کار در آزمایشگاههای غذایی، دارویی و بهداشتی |
انگلشناسی | فعالیت به عنوان کارشناس در آزمایشگاههای تشخیص طبی و پژوهشگر |
ایمنیشناسی | اشتغال در مراکز مرتبط با آسم و آلرژی، شرکتهای کیتسازی یا انستیتوهای سرطانشناسی |
انتخاب رشته علوم آزمایشگاهی مناسب چه کسانی است؟
علوم آزمایشگاهی برای افرادی که به دنیای پزشکی، بهداشت و درمان علاقه دارند، یک انتخاب فوقالعاده است. اگر در دوران تحصیل به علم و رشته زیستشناسی و کارهای آزمایشگاهی علاقهمند بودید و دوست داشتید در حوزههای درمانی، آموزشی، پژوهشی و تشخیصی فعالیت کنید، این رشته میتواند مسیر شغلی شما را به شکوفایی برساند.
با توجه به رشد روزافزون نیاز به تخصصهای آزمایشگاهی، بازار کار این رشته با فرصتهای شغلی متعدد و درآمد مناسب، جذابیت خاصی دارد. همچنین، اگر به دنبال یک مسیر شغلی با آیندهای روشن هستید، علوم آزمایشگاهی میتواند گزینهای عالی باشد.

از سوی دیگر، رشته علوم آزمایشگاهی نسبت به سایر رشتههای پیراپزشکی، دشواری کمتری دارد و در صورت داشتن علاقه و استعداد، موفقیت در آن به مراتب آسانتر خواهد بود. علاوه بر این، شرایط مهاجرت و دریافت پذیرش از دانشگاههای معتبر بینالمللی برای این رشته فراهم است، که آن را به یک انتخاب جهانی و حرفهای تبدیل میکند.
بازار کار رشته علوم آزمایشگاهی چگونه است؟
بازار کار رشته علوم آزمایشگاهی در حال حاضر بسیار گسترده است و فرصتهای شغلی متعددی در اختیار فارغالتحصیلان این رشته قرار دارد. برخی از حوزههایی که کارشناسان علوم آزمایشگاهی میتوانند در آنها فعالیت کنند عبارتند از:
- آزمایشگاههای بالینی بیمارستانها (دولتی و خصوصی)
- آزمایشگاههای مراکز بهداشتی و درمانی
- آزمایشهای تشخیص طبی خصوصی
- مراکز تحقیقاتی و آموزشی
- کارخانجات تولید وسایل و مواد آزمایشگاهی
- شرکتهای پخش فرآوردههای بیولوژیک و آزمایشگاهی
- آزمایشگاههای پزشکی قانونی
- سازمان انتقال خون
- آزمایشگاههای کنترل کیفی صنایع دارویی و غذایی
فارغ التحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی میتوانند آزمایشگاه تاسیس کنند؟
این رشته نه تنها از نظر فرصتهای شغلی متنوع غنی است، بلکه برای افرادی که به دنبال راهاندازی کسبوکار خود هستند نیز امکان تأسیس آزمایشگاه وجود دارد. فارغالتحصیلان دکتری علوم آزمایشگاهی در گرایش تخصصی خود مجاز به راهاندازی آزمایشگاه شخصی هستند.

برای راهاندازی آزمایشگاه، داشتن مدرک دکتری حرفهای در یکی از رشتههای پاتولوژی یا علوم آزمایشگاهی الزامی است. بنابراین، فارغالتحصیلان این رشته میتوانند به راحتی آزمایشگاههای تخصصی خود را تأسیس کرده و به فعالیت در این حوزه بپردازند.
درآمد رشته علوم آزمایشگاهی چقدر است؟
درآمد فارغالتحصیلان رشته علوم آزمایشگاهی در ایران در سال 1403متغیر است و بستگی به جایگاه شغلی، تجربه و موقعیت کاری دارد:
- کارکنان آزمایشگاههای تشخیص طبی: حدود 13 میلیون تومان متغیر در ماه.
- افرادی که آزمایشگاه شخصی تاسیس میکنند: ماهانه بالای 100 میلیون تومان.
شرایط مهاجرت در رشته علوم آزمایشگاهی چگونه است؟
برای افرادی که قصد مهاجرت به کشورهای پیشرفته و ادامه تحصیل یا کار در رشته علوم آزمایشگاهی را دارند، کشورهایی همچون آلمان، کانادا و استرالیا از بهترین گزینهها هستند. این کشورها به دلیل پیشرفتهای علمی و بازار کار گسترده، پذیرش زیادی در این رشته دارند.
هر کدام از دانشگاههای معتبر این کشورها شرایط خاص خود را دارند، اما مدرک معتبر و نمرات بالا در آزمون زبان از مهمترین پیشنیازها هستند. جالب اینجاست که پس از پایان تحصیلات، یافتن فرصتهای شغلی در علوم آزمایشگاهی و دریافت ویزای کاری در این کشورها بسیار سادهتر است و شما میتوانید در بازار کار تخصصی و با درآمد مناسب فعالیت کنید.

بنابراین، برای علاقهمندان به این رشته، مهاجرت به این کشورها فرصتی برای تحصیل و مسیری برای شروع یک حرفه موفق است.
جمع بندی
رشته علوم آزمایشگاهی، بهعنوان یکی از پایههای اصلی علوم پزشکی، نقش حیاتی در تشخیص، پیشگیری و درمان بیماریها دارد. دانشجویان این رشته با یادگیری مهارتهای عملی و علمی گسترده، در آزمایشگاههای تخصصی به کمک پزشکان میآیند و پشت صحنه سلامت جامعه را تضمین میکنند. فرصتهای شغلی متنوع، امکان ادامه تحصیل در گرایشهای مختلف و تاثیرگذاری مستقیم بر سلامت افراد، این رشته را به انتخابی ارزشمند و آیندهدار تبدیل کرده است.
اگر علاقهمند به دنیای پزشکی و علوم پایه هستید و به دنبال رشتهای با افقهای روشن شغلی میگردید، علوم آزمایشگاهی میتواند بهترین مسیر برای شما باشد.
تیم ما آماده است تا در هر زمینه تحصیلی به شما مشاوره ارائه دهد و راهنمایی کند تا مسیر موفقیت خود را با اطمینان بیشتری طی کنید. آیندهای روشن، از انتخابهای هوشمندانه آغاز میشود!