آشنایی کامل با رشته مهندسی پزشکی؛ درآمد و 11 شغل آن

رشته مهندسی پزشکی ترکیبی از دانش مهندسی و علوم پزشکی است که با هدف بهبود تشخیص، درمان و مراقبتهای پزشکی توسعه یافته است. این رشته با استفاده از فناوریهای پیشرفته، دستگاهها و تجهیزات پزشکی را طراحی، بهینهسازی و نگهداری میکند تا کیفیت خدمات درمانی افزایش یابد.
اگر به این رشته علاقهمند هستید و به دنبال اطلاعات دقیق برای انتخاب مسیر تحصیلی خود میگردید، تیم مشاوره حسین بنائی راهنماییهای جامعی را در اختیار شما قرار میدهد. این تیم، مانند سایر رشتهها، مهندسی پزشکی را نیز بهطور کامل معرفی کرده و شما را در تصمیمگیری بهتر همراهی میکند.
معرفی رشته مهندسی پزشکی
رشته مهندسی پزشکی ترکیبی از علوم مهندسی و پزشکی است که با هدف بهبود سیستمهای تشخیصی، درمانی و مراقبتی در حوزه سلامت توسعه یافته است. دانشجویان این رشته با مباحثی مانند بیوالکتریک، بیومکانیک و بیومتریال آشنا میشوند و مهارتهای لازم برای حل مسائل مهندسی در زمینه پزشکی را کسب میکنند.

نحوه پذیرش در رشته مهندسی پزشکی:
داوطلب رشته های کنکور تجربی و ریاضی و فیزیک، در این رشته پذیرفته میشوند. برخی دانشگاهها این رشته را بر اساس سوابق تحصیلی (معدل دیپلم) و بدون نیاز به کنکور ارائه میدهند. داوطلبان میتوانند با مراجعه به دفترچه راهنمای پذیرش بدون کنکور در سایت سازمان سنجش از شرایط و دانشگاههای ارائهدهنده مطلع شوند.
وظایف مهندس پزشکی:
- طراحی و توسعه تجهیزات پزشکی: مهندسان پزشکی مسئول طراحی و ساخت دستگاهها و تجهیزات پزشکی برای بهبود فرآیندهای تشخیصی و درمانی هستند.
- تعمیر و نگهداری تجهیزات پزشکی: آنها وظیفه دارند دستگاههای پزشکی را بهصورت منظم بررسی و نگهداری کرده و در صورت نیاز تعمیر کنند تا عملکرد بهینه و ایمنی آنها تضمین شود.
- مشاوره فنی: ارائه راهنمایی و آموزش به کادر پزشکی درباره استفاده صحیح و ایمن از تجهیزات پزشکی یکی دیگر از وظایف مهندسان پزشکی است.
- تحقیق و توسعه: مهندسان پزشکی با انجام پژوهشهای نظری و عملی، به بهبود کیفیت و کارایی دستگاهها و فناوریهای پزشکی کمک میکنند.
- نظارت بر واردات و صادرات تجهیزات پزشکی: آنها بر فرآیندهای واردات و صادرات تجهیزات پزشکی نظارت داشته و از مطابقت آنها با استانداردهای ملی و بینالمللی اطمینان حاصل میکنند.
دروس رشته مهندسی پزشکی
رشته مهندسی پزشکی در مقطع کارشناسی معمولاً شامل ۱۴۰ واحد درسی است که به صورت زیر تقسیمبندی میشود:
دروس عمومی: حدود ۲۰ تا ۲۲ واحد
دروس پایه: حدود ۲۶ واحد
دروس اصلی: حدود ۴۷ تا ۵۱ واحد
دروس تخصصی و اختیاری: حدود ۴۷ تا ۵۱ واحد
ترم اول | ترم دوم | ترم سوم |
ریاضی عمومی ۱ | ریاضی عمومی ۲ | ریاضییات مهندسی |
فیزیک عمومی ۱ | معادلات دیفرانسیل | مدارهای الکتریکی ۱ |
زبان فارسی | فیزیک عمومی ۲ | برنامه نویسی کامپیوتر |
اخلاق اسلامی | مدیریت و کارآفرینی | آمار و احتمالات مهندسی |
آناتومی | فیزیولوژی | فیزیک پزشکی |
زبان خارجه | انقلاب اسلامی | مبانی شیمی ۱ |
فناوری اطلاعات | تربیت بدنی ۱ | تفسیر موضوعی قرآن |

ترم چهارم | ترم پنجم |
تجزیه و تحلیل سیستم ها | تجهیزات عمومی بیمارستانی و کلینیک |
مدارهای الکتریکی ۲ | کارگاه تجهیزات عمومی بیمارستانی و کلینیک |
بیوشیمی | اصول سیستمهای تصویرنگاری پزشکی |
مقدمهای بر مهندسی پزشکی زیستی | فناوری اطلاعات پزشکی ۱ |
اصول و افزارهای توانبخشی | ۳ واحد تخصصی گرایش |
استاتیک و مقاومت مصالح | ۳ واحد تخصصی گرایش |
۱ واحد تخصصی گرایش |
ترم ششم | ترم هفتم | ترم هشتم |
زبان تخصصی و اصطلاحات پزشکی | ۳ واحد تخصصی گرایش | ۳ واحد اختیاری گرایش |
۳ واحد تخصصی گرایش | ۲ واحد تخصصی گرایش | پروژه |
۳ واحد اختیاری گرایش | جمعیت و تنظیم خانواده | کارورزی |
روش تحقیق در مهندسی پزشکی | اندیشه اسلامی ۱ | ۳ واحد اختیاری گرایش |
حفاظت، ایمنی بیمارستان های عمومی | ۳ واحد اختیاری گرایش | اندیشه اسلامی ۲ |
تربیت بدنی ۲ | ۳ واحد اختیاری گرایش | |
۱ واحد تخصصی گرایش | ||
۳ واحد اختیاری گرایش | ||
تاریخ تحلیلی صدر اسلام |
گرایشهای رشته مهندسی پزشکی
رشته مهندسی پزشکی دارای ۱۲ گرایش جذاب است که هر یک به جنبههای خاصی از این حوزه میپردازند. در ادامه، به معرفی آنها میپردازیم.

بیوالکتریک
تمرکز این گرایش بر استفاده از اصول الکترونیک و الکترومغناطیس در توسعه دستگاهها و سیستمهای پزشکی است. دانشجویان با طراحی و ساخت تجهیزاتی مانند دستگاههای تصویربرداری پزشکی و سیستمهای مانیتورینگ علائم حیاتی آشنا میشوند.
بیومکانیک
این گرایش به کاربرد اصول مکانیک در تحلیل حرکات بدن انسان و طراحی اندامها و پروتزهای مصنوعی میپردازد. دانشجویان با ساختار و عملکرد سیستمهای اسکلتی-عضلانی آشنا شده و به طراحی و بهبود وسایلی مانند مفاصل مصنوعی و ارتزها میپردازند.
بیومواد
در این گرایش، به مطالعه و توسعه مواد زیستسازگار برای استفاده در بدن انسان پرداخته میشود. دانشجویان با انواع پلیمرها، سرامیکها و فلزات مورد استفاده در ساخت ایمپلنتها و پروتزها آشنا شده و به بررسی خواص و رفتار این مواد در محیطهای زیستی میپردازند.
مهندسی پزشکی بالینی
این گرایش رشته مهندسی پزشکی بر مدیریت، نگهداری و بهینهسازی تجهیزات پزشکی در محیطهای بالینی تمرکز دارد. فارغالتحصیلان این حوزه مسئولیت نظارت بر عملکرد صحیح دستگاههای پزشکی و آموزش کادر درمان در استفاده از تجهیزات را بر عهده دارند.

مهندسی بافت
در این حوزه، دانشجویان به مطالعه و توسعه روشهایی برای ترمیم یا جایگزینی بافتها و اندامهای آسیبدیده میپردازند. این گرایش ترکیبی از زیستشناسی، مهندسی مواد و فناوریهای پیشرفته است و به دنبال ایجاد ساختارهای زیستی برای بهبود عملکرد بدن میباشد.
پردازش تصاویر پزشکی
این گرایش به تحلیل و پردازش تصاویر حاصل از دستگاههای تصویربرداری پزشکی مانند MRI و CT اسکن میپردازد. هدف آن استخراج اطلاعات مفید برای تشخیص و درمان بیماریها از طریق بهبود کیفیت تصاویر و توسعه الگوریتمهای تحلیل تصویر است.
مهندسی توانبخشی
تمرکز این گرایش بر طراحی و توسعه وسایل و فناوریهایی است که به بهبود کیفیت زندگی افراد دارای ناتوانیهای جسمی کمک میکند. این شامل ساخت پروتزها، ویلچرهای پیشرفته و سیستمهای کمکی برای حرکت و ارتباط میشود.

مهندسی ورزش
در این حوزه، اصول مهندسی برای بهبود عملکرد ورزشی و پیشگیری از آسیبها به کار گرفته میشود. دانشجویان به تحلیل حرکات ورزشی، طراحی تجهیزات و توسعه برنامههای تمرینی مبتنی بر دادههای بیومکانیکی میپردازند.
مدلسازی سامانههای فیزیولوژیکی
این گرایش به توسعه مدلهای ریاضی و شبیهسازیهای کامپیوتری از فرآیندها و سیستمهای بیولوژیکی میپردازد. هدف آن درک بهتر عملکرد بدن و پیشبینی واکنشهای آن در شرایط مختلف است.
ابزار دقیق در مهندسی پزشکی
تمرکز این حوزه بر طراحی و ساخت دستگاهها و سنسورهای دقیق برای اندازهگیری پارامترهای فیزیولوژیکی بدن است. این ابزارها در تشخیص، مانیتورینگ و تحقیقهای پزشکی کاربرد دارند.
مهندسی فناوری تجهیزات آزمایشگاه تشخیص پزشکی
این گرایش به توسعه و بهبود تجهیزات و فناوریهای مورد استفاده در آزمایشگاههای تشخیص پزشکی میپردازد. هدف آن افزایش دقت، سرعت و کارایی در فرآیندهای تشخیصی است.
مهندسی فناوری تجهیزات اتاق عمل
در این حوزه، به طراحی، توسعه و نگهداری تجهیزات و سیستمهای مورد استفاده در اتاقهای عمل پرداخته میشود. این شامل دستگاههای جراحی، سیستمهای بیهوشی و مانیتورینگ حین عمل است.
رشته مهندسی پزشکی مناسب چه کسانی است؟
مهندسی پزشکی رشتهای است که ترکیبی از علوم مهندسی و پزشکی را در بر میگیرد و برای افرادی مناسب است که به این ترکیب علاقهمند هستند. برای موفقیت در این رشته، ویژگیها و مهارتهای زیر اهمیت دارند:

- دانش فنی و علوم پایه: آشنایی با اصول برق، الکترونیک، مکانیک، فیزیک، شیمی، زیستشناسی و ریاضیات برای درک مفاهیم اساسی این رشته ضروری است.
- مهارتهای تحلیلی و حل مسئله: توانایی تحلیل نیازهای پزشکی و ارائه راهحلهای خلاقانه و نوآورانه برای مشکلات پیچیده پزشکی اهمیت دارد.
- مهارتهای کار تیمی و ارتباطی: همکاری مؤثر با تیمهای پزشکی و مهندسی، ارتباط خوب با پزشکان، پرستاران و سایر متخصصان برای بهبود کیفیت خدمات پزشکی ضروری است.
- آشنایی با مقررات و استانداردها: آگاهی از استانداردها و مقررات صنعتی برای اطمینان از کیفیت و ایمنی تجهیزات پزشکی و تضمین بهداشت بیماران و پرسنل مهم است.
- مهارتهای نرمافزاری: تسلط بر نرمافزارهای تخصصی مانند MATLAB، نرمافزارهای طراحی و آنالیز مدارهای الکترونیکی و نرمافزارهای شبیهسازی مانند سالیدورک، میمیکس و آباکوس برای انجام پروژهها و تمرینهای دروس این رشته ضروری است.
شغلهای مرتبط با رشته مهندسی پزشکی کدامند؟
بعد از خواندن رشته مهندسی پزشکی میتوانید در مشاغل زیر فعالیت کنید:
- طراحی و ساخت تجهیزات پزشکی: توسعه و تولید دستگاهها و ابزارهای پزشکی.
- تعمیر و نگهداری تجهیزات پزشکی: حفظ و بهبود عملکرد دستگاههای پزشکی در مراکز درمانی.
- مدیریت پروژههای پزشکی: برنامهریزی و نظارت بر پروژههای مرتبط با تجهیزات پزشکی.
- مشاوره و فروش تجهیزات پزشکی: ارائه مشاوره فنی و فروش تجهیزات به مراکز بهداشتی و درمانی.
- تحقیق و توسعه (R&D): انجام تحقیقات برای بهبود و نوآوری در فناوریهای پزشکی.
- آموزش و مشاوره: تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزشی یا ارائه مشاوره به سازمانها در زمینه مهندسی پزشکی.
- کارشناس مهندسی پزشکی در بیمارستانها: نظارت بر استفاده بهینه از تجهیزات پزشکی و آموزش پرسنل.
- طراحی سیستمهای اندازهگیری پزشکی: توسعه سیستمهای اندازهگیری سیگنالهای زیستی.
- توسعه سیستمهای تصویربرداری پزشکی: طراحی و بهبود سیستمهای تصویربرداری پزشکی.
- توسعه سیستمهای اطلاعات پزشکی: طراحی و پیادهسازی سیستمهای مدیریت دادههای پزشکی.
- توسعه سیستمهای توانبخشی پزشکی: طراحی و بهبود سیستمهای کمک به توانبخشی بیماران.
- مدیریت تجهیزات پزشکی در بیمارستانها: مدیریت و نظارت بر استفاده و نگهداری تجهیزات پزشکی در مراکز درمانی.
وضعیت مهاجرت با رشته مهندسی پزشکی چگونه است؟
مهندسی پزشکی بهعنوان رشتهای ترکیبی از علوم مهندسی و پزشکی، در کشورهای پیشرفته فرصتهای مهاجرتی مناسبی را فراهم میکند. برای مثال، در کانادا، مهندسان پزشکی میتوانند از کیفیت زندگی بالا، امکان اخذ اقامت دائم و حقوق و دستمزد بالا بهرهمند شوند.

همچنین، در آلمان، بهدلیل پیشرفتهای فناوری و فرصتهای شغلی در رشته مهندسی پزشکی، مهاجرت برای فارغالتحصیلان این حوزه جذاب است. در آمریکا نیز، با وجود هزینههای بالای تحصیل، فرصتهای تحقیقاتی و شغلی متعددی برای مهندسان پزشکی وجود دارد.
جمع بندی
رشته مهندسی پزشکی ترکیبی از علوم مهندسی و پزشکی است که به طراحی، توسعه و بهبود تجهیزات و فناوریهای پزشکی میپردازد. این رشته به دانشجویان این امکان را میدهد تا در زمینههایی چون طراحی دستگاههای پزشکی، تجزیه و تحلیل سیستمهای بیولوژیکی و توسعه فناوریهای نوین در حوزه بهداشت و درمان تخصص پیدا کنند. فارغالتحصیلان مهندسی پزشکی میتوانند در بیمارستانها، شرکتهای تولید تجهیزات پزشکی، پژوهشگاهها و صنایع دارویی مشغول به کار شوند.
اگر به دنبال مشاوره تخصصی برای انتخاب رشته مناسب یا برنامهریزی برای تحصیل در این رشته هستید، تیم متخصص حسین بنائی با تجربه و دانش گسترده در زمینه مشاوره تحصیلی آماده است تا شما را راهنمایی کند. برای دریافت مشاوره رایگان و تماس با تیم مشاورین، میتوانید از شمارههای موجود در سایت استفاده کنید و گامهای موفقیت خود را محکمتر بردارید.