0 تا 100 رشته گردشگری؛ دروس، درآمد، گرایش و …
رشته گردشگری یکی از شاخههای بینرشتهای است که تلفیقی از علوم اجتماعی، مدیریت، فرهنگ و اقتصاد به شمار میآید. این رشته به بررسی جاذبههای گردشگری، مدیریت گردشگران و توسعه پایدار صنعت توریسم میپردازد و نقش مهمی در رشد اقتصادی و فرهنگی جوامع ایفا میکند.
در این مقاله از وبسایت حسین بنائی به معرفی کامل رشته گردشگری، اهمیت آن و فرصتهای شغلی مرتبط پرداخته شده است.
معرفی رشته گردشگری
رشته گردشگری یکی از رشته های کنکور انسانی است که میتوان از کنکور ریاضی و تجربی نیز وارد آن شد. این رشته بیشتر در دانشگاههای دولتی، علمیکاربردی و غیرانتفاعی تدریس میشود و سطح سختی آن معمولا متوسط ارزیابی میشود؛ یعنی نه آنقدر آسان است که بدون تلاش بتوان موفق شد و نه آنقدر دشوار که تنها افراد خاصی از پس آن برآیند.

هدف اصلی گردشگری آشنایی دانشجویان با مبانی فرهنگی، تاریخی و جغرافیایی ایران و جهان است تا بتوانند نقش مؤثری در معرفی جاذبهها و توسعه گردشگری ایفا کنند.
دروسرشته گردشگری
رشته شیرین گردشگری در مقطع کارشناسی پیوسته معمولا شامل ۱۳۲ تا ۱۳۴ واحد درسی است. این واحدها در چهار بخش اصلی ارائه میشوند: دروس عمومی (حدود ۲۰ تا ۲۶ واحد)، پایه (۲۸ واحد)، اصلی (۴۴ واحد) و تخصصی (۴۰ واحد). این ساختار به دانشجویان کمک میکند با مفاهیم و مهارتهای مرتبط با گردشگری آشنا شوند. چارت درسی رشته گردشگری در جداول زیر آمده است:
| ترم اول | ترم دوم |
| اصول علم اقتصاد ۱ | اصول علم اقتصاد ۲ |
| اصول حسابداری ۱ | اصول حسابداری ۲ |
| مبانی جامعه شناسی گردشگری | ریاضییات کاربردی در گردشگری |
| ارتباطات انسانی در گردشگری | تاریخ فرهنگ |
| فارسی | شناخت صنعت گردشگری |
| ریاضییات پیش دانشگاهی | زبان خارجی (انگلیسی) |
| زبان پیش دانشگاهی | معارف اسلامی ۱ |
| اخلاق و تربیت اسلامی |
| ترم سوم | ترم چهارم |
| آمار کاربردی در گردشگری | روش تحقیق در گردشگری |
| کلیات حقوق | اصول برنامهریزی و مدیریت گردشگری |
| گردشگری در الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت | جغرافیای گردشگری |
| ارتباطات مبان فرهنگی گردشگری کشورهای اسلامی | مدیریت و برنامهریزی فراغت |
| هنر و تمدن اسلامی | بوم شناسی ایران |
| اقتصاد گردشگری | زبان انگلیسی |
| مردم شناسی | قوانین و مقرارت حقوقی گردشگری |
| معارف اسلامی ۲ | اسطوره شناسی |
| متون اسلامی (آموزش زبان عربی) | تاریخ اسلام |
| تربیت بدنی ۱ |
| ترم پنجم | ترم ششم |
| شناخت ملل | رفتار سازمانی |
| شناخت صنایع دستی | پژوهش عملیاتی در گردشگری |
| زبان انگلیسی تخصصی | اصول و روش برنامهریزی |
| باستان شناسی | آشنایی با سازمانهای مرتبط با گردشگری |
| اصول و کاربرد GIS در گردشگری | آشنایی با موزهها |
| انقلاب اسلامی و ریشههای آن | زبان دوم |
| زبان انگلیسی مکالمه | |
| گردشگری روستایی | |
| تربیت بدنی ۲ |
| ترم هفتم | ترم هشتم |
| مدیریت بازاریابی و تبلیغات گردشگری | جغرافیای طبیعی و انسانی |
| تجزیه و تحلیل مسایل اجتماعی ایران | مدیریت گردشگری رویدادها و آیینهای فرهنگی |
| مدیریت و برنامهریزی سفر | مطالعات تطبیقی سیاستهای گردشگری |
| آیینها و مراسم آیینی ایران و جهان | تاریخ هنر جهان |
| کارآفرینی در گردشگری | کارآموزی |
| انگلیسی مکاتبات تخصصی | برنامهریزی توسعه گردشگری |
| آشنایی با منظر | مدیریت دفاتر خدمات مسافرتی و صدور بلیط |
| مبانی گردشگری مذهبی | فن راهنمایی در گردشگری |
گرایش های رشته گردشگری
در مقطع کارشناسی رشته گردشگری، کلیات آموزش داده میشود و در مقاطع بالاتر، مباحث تخصصی مانند مدیریت، برنامهریزی، بازاریابی و طبیعتگردی بهصورت عمیقتر دنبال میگردد. این رشته ۱۲ گرایش دارد.

مدیریت جهانگردی – گرایش بازاریابی جهانگردی
تمرکز این شاخه بر توسعه مهارتهای بازاریابی در صنعت گردشگری است. محتوای آموزشی شامل موضوعاتی مانند اقتصاد گردشگری، شناخت بازار جهانی، رفتار مصرفکننده، بازاریابی بینالمللی، مدیریت منابع انسانی و کیفیت خدمات در صنعت گردشگری میشود.
مدیریت جهانگردی – گرایش برنامهریزی توسعه جهانگردی
در این شاخه، موضوع اصلی طراحی و اجرای برنامههایی برای توسعه پایدار این صنعت است. سرفصلهایی نظیر خط مشیگذاری، تحلیل رفتاری گردشگری، مدیریت اکوسیستمهای طبیعی، و توسعه در کشورهای در حال رشد مطرح میشود.
علوم جغرافیایی – گرایش طبیعتگردی (اکوتوریسم)
این گرایش به شناخت و بهرهبرداری پایدار از جاذبههای طبیعی با هدف حفاظت از محیطزیست میپردازد. دروس آن شامل برنامهریزی توسعه اکوتوریسم، ارزیابی توان اکولوژیک، تولید محتوای تخصصی در طبیعتگردی و آیندهپژوهی است.
علوم جغرافیایی – گرایش طبیعتگردی (ژئوتوریسم)
تمرکز این گرایش بر معرفی و حفاظت از مناطق دارای ارزش زمینشناسی است. موضوعاتی مانند برنامهریزی ژئوتوریسم، پهنهبندی ژئومورفوسایتها و بازاریابی مقصدهای زمینشناختی در آن بررسی میشوند.
علوم جغرافیایی – گرایش جغرافیا و برنامهریزی گردشگری (برنامهریزی مقصد)
در این گرایش، طراحی راهبردی برای مقاصد سفر در اولویت قرار دارد. سرفصلهایی نظیر مدیریت بحران، تحلیل فضایی، برندینگ مقصد، مکانیابی زیرساختها و توسعه محصول مورد توجه هستند.
علوم جغرافیایی – گرایش جغرافیا و برنامهریزی گردشگری (رویداد و خدمات سفر)
بر محور طراحی و اجرای رویدادهای گردشگری و ساماندهی خدمات سفر شکل گرفته و شامل مباحثی مانند مدیریت مهماننوازی، برندسازی رویداد، و برنامهریزی تشریفات است.
جغرافیا و برنامهریزی گردشگری – گرایش برنامهریزی فضایی و مجتمعهای گردشگری
این مسیر به طراحی فضایی و توسعه مجتمعهای گردشگری اختصاص دارد. مباحثی مانند ارزیابی اثرات زیستمحیطی، مکانیابی پروژهها و طراحی فضاهای گردشگری در آن گنجانده شدهاند.
جغرافیا و برنامهریزی گردشگری – گرایش گردشگری روستایی
تمرکز بر بهرهبرداری از ظرفیتهای بومی و طبیعی مناطق روستایی است. مباحث مرتبط با توسعه محلی، مشارکت جامعه و حفظ منابع فرهنگی در این شاخه برجسته است.
جغرافیا و برنامهریزی گردشگری – گرایش گردشگری شهری
در این شاخه، برنامهریزی و توسعه فعالیتهای گردشگری در بستر شهری مورد بررسی قرار میگیرد. از جمله سرفصلهای آن میتوان به طراحی مسیرهای شهری، مدیریت مقصدهای شهری و بازاریابی آنها اشاره کرد.
گردشگری مذهبی
هدف این گرایش ارتقای شناخت نسبت به جاذبههای مذهبی و ساماندهی سفرهای دینی است. مباحثی نظیر مدیریت مقاصد زیارتی، فرهنگ مذهبی و توسعه پایدار این بخش در آن بررسی میشود.
مدیریت هتلداری
به اداره و برنامهریزی مراکز اقامتی میپردازد. در این حوزه، مباحثی مانند اصول مهماننوازی، بازاریابی در هتلداری، سازماندهی خدمات و منابع انسانی مطرح است.
راهنمای تور
افرادی که به فعالیتهای میدانی علاقه دارند، در این گرایش مهارتهایی چون فن بیان، ارائه اطلاعات فرهنگی و تاریخی، مدیریت سفرهای گروهی و طراحی مسیرها را فرا میگیرند.
رشته گردشگری برای چه کسانی مناسب است؟
رشته گردشگری برای افرادی مناسب است که ویژگیهای زیر را داشته باشند:

- علاقه به فرهنگ، تاریخ و سفر
- مهارتهای ارتباطی قوی
- توانایی مدیریت و برنامهریزی
- تسلط نسبی به زبانهای خارجی (بهویژه انگلیسی)
- خلاقیت و نوآوری
- توجه به محیطزیست و توسعه پایدار
- انعطافپذیری در شرایط متغیر
وضعیت بازار کار رشته گردشگری چگونه است؟
بازار کار رشته گردشگری در ایران شرایط نسبتا رو به رشدی دارد و از پتانسیلهای بالایی برخوردار است. این حوزه به دلیل تنوع فرهنگی، تاریخی و طبیعی کشور، ظرفیت زیادی برای توسعه دارد؛ بااینحال، هنوز به جایگاه واقعی خود نرسیده است. وضعیت این بازار به شدت تحت تأثیر عوامل بیرونی مانند شرایط اقتصادی، سیاسی و بحرانهایی مانند بیماریهای همهگیر قرار دارد. با وجود این چالشها، گردشگری یکی از حوزههایی است که همواره به ایدههای نو، خلاقیت و کارآفرینی نیاز دارد.
شغل های مرتبط با رشته گردشگری کدامند؟
رشته گردشگری گستره وسیعی از فرصتهای شغلی را در بخشهای مختلف صنعت گردشگری ارائه میدهد. تنوع شغلی آن باعث میشود هر فرد با توجه به علاقه و تخصص خود، یکی از ۱۷ تا از شغلهای زیر را انتخاب کند.
- راهنمای تور (تورلیدر)
- کارشناس برنامهریزی سفر
- مدیر آژانس گردشگری
- متخصص بازاریابی گردشگری
- راهنمای طبیعتگردی (اکوتورلیدر)
- کارشناس توسعه گردشگری روستایی
- مدیر هتل یا اقامتگاه بومگردی
- کارشناس اطلاعات گردشگری در مراکز اطلاعرسانی
- کارمند فروش در آژانسهای مسافرتی
- مشاور سفر و اقامت
- راهنمای موزه و بناهای تاریخی
- مجری تورهای ورودی و خروجی
- پژوهشگر گردشگری (در حوزه سیاستگذاری یا دانشگاهی)
- فعال در گردشگری مجازی و تولید محتوای سفر
- طراح مسیرهای گردشگری (تور پلنر)
- مدیر بازاریابی مقصدهای گردشگری
- مدرس یا مربی دورههای گردشگری و هتلداری
رشته گردشگری برای خانمها مناسب است؟
رشته گردشگری برای خانمها بسیار مناسب است و نمونههای موفق بسیاری در دنیا این موضوع را اثبات کردهاند. زنان مشهوری مثل الیزابت گیلبرت، نویسنده کتاب پرفروش «خورشید هم میدرخشد»، با سفرهای گسترده و روایت تجربیات خود، الهامبخش بسیاری از علاقهمندان به گردشگری شدهاند.

همچنین آماندا پالمر، هنرمند و موسیقیدان، با سفرهای متنوعش به نقاط مختلف جهان، نشان داده که گردشگری میتواند دریچهای برای رشد شخصی و فرهنگی باشد. افراد دیگری مانند سیارا مککین که بلاگر سفر است و ریتا سوکارنو، خبرنگار و مستندساز، نمونههایی از زنان موفق در این حوزه هستند که با فعالیتهای خود تأثیرات مثبت گستردهای بر صنعت گردشگری گذاشتهاند. این مثالها به خوبی نشان میدهد که گردشگری نه تنها برای خانمها مناسب است، بلکه فرصتهای بینظیری برای رشد و پیشرفت فراهم میکند.
درآمد رشته گردشگری چقدر است؟
درآمد رشته گردشگری بسته به نوع شغل، سطح تجربه، موقعیت جغرافیایی و سازمان یا شرکتی که در آن فعالیت میکنید، بسیار متغیر است. هرچه مهارتها و تخصص فرد بیشتر باشد و در زمینههای تخصصیتر فعالیت کند، امکان کسب درآمد بالاتری نیز وجود دارد. همچنین، فعالیت در مناطق پر گردشگر یا شرکتهای معتبر میتواند درآمد بهتری به همراه داشته باشد.
جمع بندی
رشته گردشگری یکی از حوزههای جذاب و پویا است که فرصتهای متنوعی برای فعالیت و رشد حرفهای فراهم میکند. این رشته به دلیل گستردگی زمینهها و گرایشهای مختلف، امکان انتخاب مسیرهای شغلی متناسب با علاقه و تواناییهای فردی را فراهم میسازد. با توجه به شرایط بازار کار و نیاز به مهارتهای تخصصی، موفقیت در این حوزه نیازمند یادگیری مستمر، خلاقیت و توانایی مدیریت است.
همچنین، گردشگری زمینهای است که هم برای زنان و هم برای مردان فرصتهای برابر و گستردهای دارد و نمونههای موفق بسیاری در دنیا این موضوع را تأیید میکنند. برای رسیدن به بهترین تصمیم در انتخاب رشته و مسیر شغلی مرتبط با گردشگری، مشاوره گرفتن از افراد متخصص و با تجربه اهمیت ویژهای دارد تا بتوانید با آگاهی کامل مسیر حرفهای خود را به درستی ترسیم کنید. ما آمادهایم تا در این مسیر همراه شما باشیم و بهترین راهنماییها را ارائه دهیم.