آشنایی کامل با رشته مترجمی زبان انگلیسی؛ 6 گرایش و درآمد
رشته مترجمی زبان انگلیسی یکی از شاخه‌های پرطرفدار در حوزه زبان و ادبیات است که با هدف تربیت متخصصان توانمند در زمینه ترجمه متون، مکالمات و محتوای تخصصی به‌وجود آمده است. نکته مثبتی که وجود دارد این است که با توجه به رشد ارتباطات بین‌المللی، نیاز به مترجمان حرفه‌ای در زمینه‌های علمی، فرهنگی، تجاری و رسانه‌ای روزبهروز در حال افزایش است.
دانشجویان این رشته نه‌تنها مهارت‌های زبانی خود را تقویت می‌کنند، بلکه با مبانی نظری ترجمه، فنون ترجمه همزمان و اصول انتقال دقیق معنا نیز آشنا می‌شوند. در این مقاله از سایت آقای حسین بنائی به بررسی جامع این رشته و فرصت‌های شغلی آن خواهیم پرداخت.
معرفی رشته مترجمی زبان انگلیسی
رشته مترجمی زبان انگلیسی یکی از رشته‌های پرطرفدار گروه زبان‌های خارجی در دانشگاه‌های ایران است. این رشته با هدف پرورش مترجمان ماهر برای ترجمه انواع متون و گفت‌وگوها طراحی شده است.
مترجمی زبان انگلیسی در بسیاری از دانشگاه‌های دولتی، پیام نور، آزاد اسلامی و غیرانتفاعی در سراسر کشور تدریس می‌شود. از دانشگاه‌های سراسری گرفته تا مراکز پیام نور در شهرهایی مثل شیراز، اصفهان و دزفول، همگی این رشته را در لیست پذیرش خود دارند.
مسیر ورود به رشته مترجمی زبان انگلیسی
یکی از مزایای این رشته، قابلیت ورود بدون کنکور است. دانشگاه‌هایی مثل پیام نور، آزاد و برخی موسسات غیرانتفاعی، این رشته را بر اساس سوابق تحصیلی (یعنی معدل دیپلم ) ارائه می‌دهند. بنابراین حتی بدون شرکت در کنکور هم می‌توان دانشجوی مترجمی زبان انگلیسی شد.
اگرچه این رشته در گروه زبان‌های خارجی قرار دارد؛ اما برای پذیرش بدون کنکور، رشته دیپلم اهمیت چندانی ندارد و بیشتر معدل ملاک است. بنابراین فارغ‌التحصیلان رشته‌های نظری، فنی یا حتی انسانی هم می‌توانند وارد آن شوند.
دروس رشته مترجمی زبان انگلیسی
رشته مترجمی زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی پیوسته شامل ۱۳۶ واحد درسی است. این واحدها به‌طور کلی به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
دروس عمومی: حدود ۱۸ تا ۱۹ واحد
دروس پایه: ۲۲ واحد
دروس تخصصی: ۸۲ واحد
دروس اختیاری: ۱۰ واحد
این تعداد و تقسیم‌بندی ممکن است بسته به دانشگاه کمی متفاوت باشد، اما در مجموع دانشجویان طی ۴ سال تحصیل، تمام این واحدها را برای فارغ‌التحصیلی می‌گذرانند. در جدول زیر چارت درسی این رشته آمده است:
| ترم اول | ترم دوم |
| خواندن انگلیسی پایه | خواندن انگلیسی پیشرفته |
| دستور انگلیسی پایه | دستور انگلیسی پیشرفته |
| مهارت‌های مطالعه و یادگیری | مهارت‌های شنیداری و گفتاری پیشرفته |
| نگارش انگلیسی پایه | نگارش انگلیسی پیشرفته |
| فارسی عمومی | فن بیان |
| معارف ۱ | مبانی زبان شناسی |
| تربیت بدنی ۱ | تربیت بدنی ۲ |
| ادبیات معاصر فارسی | |
| معارف ۲ |
| ترم سوم | ترم چهارم |
| ساخت زبان فارسی | ترجمه متون علوم انسانی از انگلیسی |
| اصول و راهکارهای ترجمه | نگارش فارسی |
| مکاتبات انگلیسی | ترجمه دیداری ـ شنیداری |
| داستان کوتاه و رمان در ادبیات فارسی | واژه شناسی و اصطلاح شناسی |
| ترجمه و فناوری | بررسی آثار ترجمه شده اسلامی ۱ |
| زبان شناسی کاربردی | ادبیات پایداری |
| خواندن متون رسانه‌ای و مطبوعاتی | ترجمه متون رسانه‌ای و مطبوعاتی |
| عمومی | تحلیل مقابله‌ای ساخت زبان فارسی و انگلیسی |
| زبان دوم ۱ | عمومی |
| زبان دوم ۱ |
| ترم پنجم | ترم ششم |
| ترجمه متون علوم انسانی از فارسی | روش تدریس مهارت‌ها |
| ترجمه اصطلاحات و عناصر فرهنگی | آشنایی با نثر انگلیسی |
| بررسی آثار ترجمه شده اسلامی ۲ | آشنایی با شعر انگلیسی |
| اصول و روش تدریس | ترجمه اسناد رسمی |
| ترجمه شفاهی پیاپی | ویرایش فارسی |
| ترجمه متون اسلامی از فارسی | ترجمه متون اسلامی از انگلیسی |
| عمومی | ترجمه ادبیات |
| زبان دوم ۳ | عمومی |
| زبان دوم ۴ |
| ترم هفتم | ترم هشتم |
| مبانی نظری ترجمه | پژوهش در مطالعات ترجمه |
| اصول و روش تحقیق | پروژه کارورزی |
| ترجمه شفاهی همزمان | ترجمه قراردادها و مکاتبات تجاری |
| حوزه‌های نوین ترجمه | آشنایی با محیط‌های ترجمه شفاهی |
| ترجمه متون علمی و تخصصی | ترجمه تشریحی |
| آزمون سازی | آشنایی با بازار ترجمه |
| عمومی | عمومی |
| زبان دوم ۵ |
گرایش های رشته مترجمی زبان انگلیسی
رشته مترجمی زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی به‌صورت عمومی و بدون گرایش‌های جداگانه ارائه می‌شود. یعنی دانشجویان در این دوره، آموزش‌های پایه و تخصصی ترجمه را به‌طور یکسان دریافت می‌کنند؛ ولی از مقطع کارشناسی‌ارشد به بعد، این رشته دارای گرایش‌های متنوع و تخصصی‌تری می‌شود که هرکدام حوزه مشخصی از ترجمه را پوشش می‌دهند.
- مطالعات ترجمه (Translation Studies): بر پایه بررسی نظریه‌ها، اصول، رویکردها و تحلیل‌های علمی در زمینه ترجمه است. این گرایش بیشتر جنبه پژوهشی دارد و برای علاقه‌مندان به حوزه‌های دانشگاهی و تدریس مناسب است.
- زبان‌شناسی (Linguistics): متمرکز بر بررسی ساختار، کارکرد و تحلیل زبان با هدف تقویت مهارت‌های ترجمه. زبان‌شناسی کمک می‌کند مترجمان بهتر با تفاوت‌های زبان‌ها آشنا شوند.
- ترجمه تخصصی متون: تمرکز بر ترجمه متون حرفه‌ای و خاص مانند متون فنی، پزشکی، حقوقی، ادبی، و علمی. این گرایش مناسب افرادی است که قصد دارند در بازار کار وارد حوزه ترجمه تخصصی شوند.
- واژه‌شناسی (Lexicology): به تحلیل واژگان، معناشناسی، اصطلاحات و نحوه به‌کارگیری آن‌ها در ترجمه می‌پردازد. این گرایش برای مترجمان متون دقیق و تخصصی اهمیت زیادی دارد.
- تحلیل مقابله‌ای زبان‌ها (Contrastive Analysis): در این گرایش، زبان مبدأ و مقصد به‌صورت تطبیقی بررسی می‌شوند تا خطاهای رایج در ترجمه کاهش پیدا کند. کمک زیادی به ترجمه دقیق‌تر و کاربردی‌تر می‌کند.
- فنون و مهارت‌های ترجمه (Translation Skills): تمرکز بر آموزش عملی مهارت‌های ترجمه مانند ترجمه همزمان، ترجمه دیداری-شنیداری (زیرنویس‌گذاری)، ترجمه خبری و ترجمه سازمانی دارد.
رشته مترجمی زبان انگلیسی برای چه کسانی مناسب است؟
افرادی باید سمت این رشته بروند که ویژگی‌های زیر را دارند:
- به زبان انگلیسی و فارسی علاقه‌مندند.
- دقت و صبر بالایی دارند.
- ذوق ادبی و توان تحلیل متون دارند.
- به فرهنگ‌ها و اطلاعات عمومی علاقه‌مند هستند.
- خلاق و توانمند در نگارش هستند.
- مهارت‌های خواندن، نوشتن، شنیدن و صحبت کردن زبان انگلیسی را دارند.
- با فناوری‌ها و نرم‌افزارهای ترجمه آشنایی دارند.
وضعیت بازار کار رشته مترجمی زبان انگلیسی چگونه است؟
پیدا کردن شغل در رشته مترجمی زبان انگلیسی نسبتا چالش‌برانگیز است و درجه سختی آن در مقایسه با رشته آموزش زبان انگلیسی کمی بالاتر است؛ زیرا تعداد فارغ‌التحصیلان مترجمی بیشتر بوده و رقابت شدیدتر است. با این حال، فرصت‌های شغلی در زمینه‌های مختلف ترجمه وجود دارد که می‌تواند مسیر مناسبی برای علاقه‌مندان باشد.
- تقاضای بالا: با گسترش ارتباطات بین‌المللی و افزایش نیاز به ترجمه متون تخصصی در حوزه‌های مختلف، بازار برای مترجمان زبان انگلیسی روزبهروز گسترده‌تر می‌شود.
- رقابت زیاد: به دلیل تعداد زیاد فارغ‌التحصیلان مترجمی، رقابت برای کسب شغل مناسب بسیار بالا است و داشتن مهارت‌های تخصصی و تجربه عملی نقش مهمی در موفقیت دارد.
- تفاوت درآمدها: درآمد مترجمان بسته به نوع تخصص، سابقه کاری و پروژه‌های مورد قبول متفاوت است؛ معمولا پروژه‌های تخصصی و فوری دستمزد بالاتری دارند و مترجمان با مهارت و تجربه بیشتر درآمد بهتری کسب می‌کنند.
مشاغل مرتبط با رشته مترجمی زبان انگلیسی کدامند؟
فارغ‌التحصیلان رشته مترجمی زبان انگلیسی می‌توانند در چندین زمینه شغلی متنوع و پرتقاضا فعالیت کنند که هر کدام فرصت‌های خاص و ویژگی‌های خود را دارند. مهم‌ترین مشاغل مرتبط با این رشته عبارت‌اند از:
- مترجم رسمی قوه قضاییه: انجام ترجمه اسناد حقوقی و مهاجرتی با اعتبار قانونی.
- مترجم شفاهی (همزمان): ترجمه زنده در کنفرانس‌ها، جلسات بین‌المللی و تورهای گردشگری.
- تدریس زبان انگلیسی: آموزش زبان در مدارس، آموزشگاه‌ها و محیط‌های آنلاین.
- ویراستاری و تولید محتوا: ویرایش و نوشتن متون به زبان انگلیسی و فارسی، تولید محتوای دیجیتال.
- فعالیت در سازمان‌های دولتی و خصوصی: کار در وزارت خارجه، سفارت‌ها، گمرک، فرودگاه‌ها و شرکت‌های بین‌المللی.
- فریلنسری و دورکاری: انجام پروژه‌های ترجمه به صورت آزاد و از راه دور.
جمع بندی
رشته مترجمی زبان انگلیسی یکی از گزینه‌های جذاب برای افرادی است که به زبان، فرهنگ و ارتباطات بین‌المللی علاقه‌مند هستند. این رشته مسیرهای شغلی متنوعی از جمله ترجمه مکتوب و شفاهی، تولید محتوا، تدریس، همکاری با نهادهای بین‌المللی و فعالیت در بازار کار آزاد را فراهم می‌کند. با اینکه رقابت در این حوزه بالا است؛ ولی افرادی که مهارت‌های تخصصی خود را تقویت کرده و تجربه کسب کنند، می‌توانند درآمد مناسبی داشته باشند و در این مسیر پیشرفت کنند.
با این حال، دریافت مشاوره تخصصی پیش از انتخاب رشته، امری ضروری و منطقی است. شناخت دقیق توانایی‌ها، علایق و چشم‌اندازهای شغلی این رشته، به شما کمک می‌کند تا تصمیمی آگاهانه و مبتنی بر واقعیت‌های بازار کار اتخاذ نمایید. پیشنهاد می‌شود پیش از هر انتخابی، با مشاوران تحصیلی مجرب ما گفت‌وگو کرده و مسیر آینده‌ی خود را با دیدی روشن و اطلاعات کافی ترسیم کنید.