رشته دامپزشکی ( گرایش‌ها و درآمد آن در ایران و جهان)

رشته دامپزشکی فراتر از یک حرفه، رسالتی برای حفظ سلامت حیوانات و در نتیجه، سلامت انسان‌هاست. این رشته ترکیبی از دانش پزشکی، علاقه به حیات وحش و مهارت‌های علمی است که در کنترل بیماری‌های مشترک انسان و حیوان، تأمین امنیت غذایی و حفظ تعادل اکوسیستم‌ها نقش مهمی دارد. دامپزشکان، با تخصص خود، نه‌تنها از حیوانات خانگی مراقبت می‌کنند بلکه در مدیریت بهداشت دام، پرورش حیوانات مفید و نظارت بر سلامت محصولات دامی نیز نقش کلیدی دارند.

در این مسیر، داشتن اطلاعات دقیق و راهنمایی درست می‌تواند مسیر موفقیت را هموارتر کند. تیم مشاوره حسین بنائی با تجربه و دانش تخصصی، به داوطلبان کمک می‌کند تا با شناخت بهتر این رشته، مسیر تحصیلی و شغلی خود را با اطمینان بیشتری انتخاب کنند.

معرفی رشته دامپزشکی

دامپزشکی یکی از رشته‌ های کنکور تجربی است که بر تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری‌های حیوانات تمرکز دارد. این رشته علاوه بر سلامت حیوانات، بر کنترل بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان، ایمنی مواد غذایی و سلامت عمومی جامعه نیز تأثیر دارد. دامپزشکی نقش گسترده‌ای در حوزه‌های مختلف دارد، از جمله:

• درمان حیوانات: تشخیص و درمان بیماری‌های حیوانات خانگی، دام، طیور و آبزیان
• کنترل بیماری‌های مشترک: جلوگیری از انتقال بیماری‌هایی مانند هاری، تب مالت و آنفولانزای پرندگان به انسان
• نظارت بر سلامت مواد غذایی: کنترل کیفیت محصولات دامی مانند گوشت، شیر، تخم‌مرغ و عسل
• حفظ محیط‌زیست و تنوع زیستی: مراقبت از حیات‌وحش و پیشگیری از آسیب‌های اکوسیستمی

مدت تحصیل رشته دامپزشکی چقدر طول می‌کشد؟

دامپزشکی مانند رشته دندانپزشکی و رشته داروسازی 6 سال طول می‌کشد. دوره‌های آن شامل آموزش نظری، کارآموزی و بخش‌های بالینی است. پذیرش در آن مثل رشته فیزیوتراپی به ‌صورت بومی‌گزینی قطبی انجام می‌شود، به این صورت که 60% ظرفیت به دانشجویان بومی و 40% به غیربومی‌ها اختصاص دارد.

رشته دامپزشکی طرح اجباری دارد؟

رشته دامپزشکی طرح اجباری ندارد. این رشته جزو علوم پزشکی محسوب نمی‌شود؛ بنابراین فارغ‌التحصیلان آن ملزم به خدمت در مناطق محروم نیستند و پس از پایان تحصیل می‌توانند مستقیماً وارد بازار کار شوند.

دروس رشته دامپزشکی

تعداد کل واحدها 224 واحد است که شامل 20 واحد دروس عمومی، 24 واحد دروس پایه، 89 واحد دروس اصلی (که 2 واحد آن اختیاری است)، 49 واحد دروس تخصصی (که 3 واحد آن اختیاری است)، 10 واحد دروس بالینی دامپزشکی (که 4 واحد آن اختیاری است)، 6 واحد کارآموزی در روستا، 20 واحد کارآموزی انترنی و 6 واحد پایان‌نامه و گزارش تحقیق می‌باشد.

گرایش های رشته دامپزشکی

رشته دامپزشکی در مقاطع تخصصی شامل سه گروه اصلی است و این دوره‌ها به‌صورت دستیاری (رزیدنتی) و دکترای تخصصی (Ph.D) ارائه می‌شوند:

• علوم پایه: آناتومی، فیزیولوژی، بیوشیمی، فارماکولوژی، سم‌شناسی
• پاتوبیولوژی: پاتولوژی، انگل‌شناسی، ویروس‌شناسی، باکتری‌شناسی، اپیدمیولوژی، ایمنی‌شناسی، بهداشت و کنترل مواد غذایی، بیماری‌های آبزیان
• علوم بالینی: بیماری‌های داخلی دام‌های بزرگ و کوچک، جراحی، رادیولوژی، مامایی و بیماری‌های تولیدمثل، بهداشت و بیماری‌های طیور، کلینیکال پاتولوژی

شغل‌های مرتبط با دامپزشکی کدامند؟

رایج‌ترین محیط‌های کاری دامپزشکی بیمارستان‌ها و کلینیک‌های حیوانات هستند. برخی دامپزشکان ترجیح می‌دهند کلینیک‌های خود را راه‌اندازی کنند، در حالی که دیگران به تیم‌های گروهی می‌پیوندند. این کلینیک‌ها می‌توانند کاملاً عمومی یا کاملاً تخصصی باشند، مثلاً برخی فقط خدمات دندانپزشکی حیوانات را ارائه می‌دهند یا تمرکز خاصی بر روی گونه‌های خاصی از حیوانات دارند.

دنیای رشته دامپزشکی تنها به این محیط‌های مرسوم محدود نمی‌شود و گزینه‌های متنوعی در حوزه‌های دیگر مانند مراکز درمانی تخصصی، کشتارگاه‌ها، کارخانه‌های فرآورده‌های دامی و حتی واحدهای تولیدی محصولات دامی وجود دارد.

• دامپزشک: فعالیت در بیمارستان‌های دامپزشکی، کلینیک‌ها، دامداری‌ها و مراکز پرورش دام، طیور، ماهی، زنبورعسل و کرم ابریشم.
• مسئول فنی: نظارت بر بهداشت و تولید در کشتارگاه‌های دام و طیور، کارخانه‌های فرآورده‌های گوشتی و لبنی، خوراک دام و طیور، جوجه‌کشی، بسته‌بندی محصولات دامی، داروخانه‌های دامپزشکی و مراکز مایه‌کوبی.
• دامپزشک تخصصی: ارائه خدمات درمانی و بهداشتی در مراکز پرورش اسب، باشگاه‌های سوارکاری، مراکز پرورش آبزیان و آزمایشگاه‌های کنترل کیفیت مواد غذایی.
• کارآفرینی: تأسیس واحدهای تولیدی گوشت قرمز، گوشت سفید، محصولات دریایی، فرآورده‌های لبنی، پرندگان زینتی و سایر محصولات مرتبط.

درآمد و بازار کار رشته دامپزشکی در ایران چگونه است؟

رشته دامپزشکی در ایران یکی از رشته‌های مهم و متنوع است که فارغ‌التحصیلان آن می‌توانند در بخش‌های دولتی و خصوصی به ارائه خدمات درمانی و بهداشتی بپردازند. این رشته ظرفیت پذیرش جنسیتی ندارد و با وجود تصورات غلط در مورد عدم پذیرش دختران، بسیاری از زنان در این رشته تحصیل کرده و وارد بازار کار شده‌اند.

دختران در حوزه‌هایی مانند طبابت، شرکت‌های دارویی و واردات و پخش واکسن‌های دامپزشکی مشغول به کار هستند، گرچه برخی از مشاغل مانند کار در شرکت‌های دارویی ممکن است شرایطی داشته باشد که برخی زنان تمایل نداشته باشند در آن فعالیت کنند.

بازار کار دامپزشکی در ایران به طور کلی به نسبت ورود زیاد دانشجویان به این رشته، شرایط مطلوبی دارد، اما عمدتاً در بخش‌های خصوصی است که فرصت‌های شغلی بیشتری برای دامپزشکان وجود دارد. این افراد می‌توانند در بخش‌های مختلفی از جمله داروخانه‌های دامپزشکی، مطب‌ها، آزمایشگاه‌ها و مراکز واکسیناسیون فعالیت کنند. با این حال، درآمد این شغل نسبت به پزشکی و رشته دندانپزشکی کمتر است و هنوز به اندازه این دو رشته از اهمیت برخوردار نیست.

ادامه تحصیل و بازار کار دامپزشکی در خارج از کشور

دامپزشکی در بسیاری از کشورها بازار کار خوبی دارد، به‌ویژه در کشورهایی که صنعت دامپروری پیشرفته‌ای دارند یا نگهداری حیوانات خانگی در آن‌ها رایج است. برای مثال، در کانادا پیش‌بینی شده که تا سال 2026 این حوزه 19 درصد رشد شغلی داشته باشد. آمریکا، استرالیا و بریتانیا نیز به دلیل افزایش تعداد حیوانات خانگی و نیاز به خدمات دامپزشکی، فرصت‌های شغلی خوبی برای دامپزشکان ارائه می‌دهند.

برای کار در خارج، دامپزشکان باید مدرک خود را معادل‌سازی کنند و آزمون‌های تعیین صلاحیت را بگذرانند. برخی کشورها مانند آمریکا و کانادا آزمون‌های استانداردی مانند NAVLE و RCVS در بریتانیا دارند. همچنین، دانش زبان کشور مقصد و دریافت مجوز کار از انجمن‌های دامپزشکی آن کشور ضروری است.

مهاجرت از طریق رشته دامپزشکی می‌تواند مسیر خوبی برای افرادی باشد که مایل به کار در محیط‌های تخصصی و پردرآمد هستند.

جمع‌بندی

رشته دامپزشکی رشته‌ای کاربردی در حوزه سلامت حیوانات و بهداشت عمومی است. فارغ‌التحصیلان این رشته در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های حیوانی، کنترل بیماری‌های مشترک و بهداشت فرآورده‌های دامی فعالیت می‌کنند.

دامپزشکان می‌توانند در کلینیک‌ها، صنایع دارویی، دامپروری‌ها و سازمان‌های مرتبط مشغول به کار شوند. انتخاب رشته، مسیر آینده شما را تعیین می‌کند. اگر به دامپزشکی علاقه‌مندید و نیاز به راهنمایی دارید، با ما تماس بگیرید.